Κατά τη διάρκεια των τελευταίων είκοσι ετών, πολλές υπηρεσίες έγκαιρης παρέμβασης λειτουργούν ανά τον κόσμο με σκοπό να προσφέρουν στήριξη και να προωθήσουν την έγκαιρη διάγνωση και διαχείριση, όχι μόνο ανθρώπων με πρώτο ψυχωτικό επεισόδιο αλλά και ατόμων που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για να αναπτύξουν ψύχωση. Οι υπηρεσίες έγκαιρης παρέμβασης που λειτουργούν σε άλλες χώρες ανασκοπήθηκαν σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση των υπηρεσιών έγκαιρης παρέμβασης στην ψύχωση στην Ελλάδα. Υπηρεσίες έγκαιρης παρέμβασης ιδρύθηκαν αρχικά στην Αυστραλία, και μέχρι σήμερα εκατοντάδες παρόμοια προγράμματα λειτουργούν στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ασία. Επιπλέον, οι υπηρεσίες αυτές συμπεριλαμβάνουν ομάδες που αναλαμβάνουν ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται σε κατάσταση αυξημένου κινδύνου για ψύχωση – At Risk Mental State (ARMS). Η πρώτη υπηρεσία για άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για εμφάνιση ψύχωσης δημιουργήθηκε στη Μελβούρνη το 1995, και έκτοτε ένας αυξανόμενος αριθμός αντίστοιχων υπηρεσιών λειτουργεί παγκοσμίως. Μία από τις μεγαλύτερες υπηρεσίες αποτελεί το OASIS (Outreach and Support in South London). Η πρώτη υπηρεσία έγκαιρης παρέμβασης στην Ελλάδα αναπτύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2007 σε μια αγροτική περιοχή της Βορειοδυτικής Ελλάδας, στα Ιωάννινα. Μετά την ίδρυση της υπηρεσίας στα Ιωάννινα, εμφανίστηκε μεγάλο ενδιαφέρον από την πλευρά της ελληνικής ψυχιατρικής κοινότητας, για θέματα έγκαιρου εντοπισμού και πρόληψης των ψυχωτικών διαταραχών, πράγμα που οδήγησε στην ανάπτυξη μονάδων πρώιμης παρέμβασης στην ψύχωση και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα. Ωστόσο, το πεδίο αυτό παραμένει παραμελημένο στην Ελλάδα, αφού, λόγω της απουσίας χρηματοδότησης για τέτοιες υπηρεσίες, τα λίγα προγράμματα που υπάρχουν λειτουργούν κυρίως σε εθελοντική βάση. Επιπλέον, δεν υπάρχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας για ανθρώπους που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν ψύχωση, οι οποίες να έχουν σημαντικά κλινικά οφέλη και να είναι αποτελεσματικές έναντι του κόστους τους. Η Ελλάδα και άλλες χώρες σε παρόμοια κατάσταση πρέπει να καταλάβουν τη σημασία των μη θεραπευόμενων ή των φτωχά θεραπευόμενων ψυχωτικών διαταραχών που επηρεάζουν πολλούς νέους ανθρώπους στην ύστερη εφηβεία και την πρώιμη ενήλικη ζωή. Η εστίαση του ενδιαφέροντος σε άτομα υψηλού κινδύνου για ψύχωση θα προωθήσει τη δημόσια υγεία και θα βοηθήσει όχι μόνο να προληφθεί η έναρξη ψυχωτικών διαταραχών αλλά και να βελτιωθεί η πρόγνωσή τους.

Λέξεις ευρετηρίου: Έγκαιρη παρέμβαση, ψύχωση, υψηλού κινδύνου, Ελλάδα.

Στ.Η. Μπαργιώτα, Β.Π. Μποζίκας, Γ. Γαρύφαλλος, P. McGuire (σελίδα 58)

Πλήρες άρθρο σε pdf (Αγγλικά)