Η συσχέτιση της φτώχειας, της ανεργίας και των οικονομικών υφέσεων με την αύξηση του βαθμού εγκληματικότητας είναι εδώ και πολύ καιρό θέμα μελέτης των κοινωνικών επιστημών. Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ αυτών των φαινομένων δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς και σε βάθος χρόνου στις περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες αντιμετώπισαν, ή, όπως συμβαίνει με την Ελλάδα, αντιμετωπίζουν ακόμη την πρόσφατη οικονομική κρίση. Εξετάσαμε κατά πόσον η πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ελλάδα συνέπεσε με μία αύξηση στην εγκληματικότητα, αναλύοντας τον βαθμό εγκληματικότητας από την έναρξη της οικονομικής κρίσης και κατά τη διάρκεια μιας εκτεταμένης χρονικής περιόδου (7 χρόνια). Τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τα εγκλήματα ελήφθησαν από την Ελληνική Αστυνομία. Διενεργήθηκε ανάλυση διακύμανσης επαναληπτικών μετρήσεων για να εξεταστούν ενδεχόμενες διαφορές στην εγκληματικότητα μεταξύ των ετών 2008, 2010, 2012 και 2014. Υπήρξε μία σημαντική αύξηση της επίπτωσης της συνολικής εγκληματικότητας ανά 100.000 κατοίκους (Wilks’ λ=0,32, F (3,11)=7,93, p=0,004). Υπήρξε σημαντική αύξηση στην παράνομη οπλοκατοχή (Wilks’ λ=0,16, F (3,11)=18,68, p=0,001), τις απάτες (Wilks’ λ=0,10, F (3,11)=32,35, p=0,001), τους εκβιασμούς (Wilks’ λ=0,38, F (3,11)=4,45, p=0,040) και την επαιτεία (Wilks’ λ=0,33, F (3,11)=6,22, p=0,014). Καμπύλη σχήματος αντεστραμμένου U βρέθηκε για την πορεία των ανθρωποκτονιών, των κλοπών και των ληστειών, με την επίπτωση να κορυφώνεται στα έτη 2010 και 2012 και ακολούθως να μειώνεται το 2014. Η επίπτωση των εγκλημάτων που σχετίζονται με ναρκωτικά και σεξουαλική εκμετάλλευση, δεν εμφάνισε μεταβολές. Απροσδόκητο εύρημα ήταν η μείωση της επίπτωσης στους βιασμούς (Wilks’ λ=0,42, F (3,11)=5,14, p=0,018). Τα αποτελέσματα της μελέτης μας βρίσκονται σε συμφωνία με τα αποτελέσματα προηγούμενων ευρύτερων μελετών, καθώς και με εγκληματολογικές θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες σε καιρούς οικονομικής πίεσης αναμένεται αύξηση τόσο των βίαιων εγκλημάτων όσο και των εγκλημάτων που σχετίζονται με την περιουσία. Όπως είχαμε προβλέψει, παρατηρήθηκε αύξηση στα οικονομικά εγκλήματα (π.χ. σε απάτες και εκβιασμούς) καθώς και σε μικρο-εγκλήματα σχετιζόμενα με την οικονομική στέρηση, όπως η επαιτεία. Περαιτέρω διερεύνηση απαιτείται για τις ανησυχίες που έχουν διατυπωθεί στη βιβλιογραφία σχετικά με την κλιμάκωση του εγκλήματος «λευκού κολλάρου» σε καιρούς οικονομικών υφέσεων.

Λέξεις ευρετηρίου: Εγκληματικότητα, οικονομική κρίση, φτώχεια, ανεργία, Ελλάδα.

Γ. Τσούβελας, Γ. Κωνσταντακόπουλος, A. Βακιρτζής, O. Γιωτάκος, Θ. Παπασλάνης, Β. Κονταξάκης (σελίδα 19) 

Πλήρες άρθρο σε pdf (Αγγλικά)