Τα ΜΜΕ έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης εικόνας του ψυχικά ασθενούς και στη διαιώνιση του στίγματος που τον συνοδεύει. Πλήθος μελετών παγκοσμίως συγκλίνουν στη στιγματιστική «μηντιακή» παρουσίαση των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, με κυρίαρχη αναπαράσταση αυτή που παραπέμπει στη βία και την επικινδυνότητα. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην ποσοτική και ποιοτική διερεύνηση των αναπαραστάσεων της ψυχικής νόσου στον Ελληνικό τύπο και, ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία με αντίστοιχη μελέτη του 2001, στην αποτύπωση πιθανών αλλαγών στη «μηντιακή» προσέγγιση της ψυχικής νόσου κατά την τελευταία δεκαετία. Το δείγμα αποτέλεσαν τα αναφερόμενα στην ψυχική ασθένεια δημοσιεύματα των εφημερίδων πανελλαδικής κυκλοφορίας κατά τη χρονική περίοδο Ιούλιος–Νοέμβριος 2011. Πραγματοποιήθηκε θεματική κατηγοριοποίηση των δημοσιευμάτων και, στη συνέχεια, επεξεργασία και ανάλυσή τους βάσει της χρήσης στιγματιστικών λέξεων, της αναπαραγωγής διαδεδομένων μύθων σχετικά με την ψυχική ασθένεια, της συνολικής «διάθεσής» τους (στιγματιστικής, ουδέτερης ή αντι-στιγματιστικής), καθώς επίσης και του σημασιολογικού πλαισίου μεταφορικής χρήσης ψυχιατρικών όρων. Η θεματική κατηγοριοποίηση αναδεικνύει ως πολυπληθέστερη κατηγορία των δημοσιευμάτων του 2011 αυτή που αφορά στην οικονομική κρίση, ενώ ακολουθεί η κατηγορία που αφορά στη μεταφορική χρήση ψυχιατρικών όρων. Η σύγκριση μεταξύ των αποτελεσμάτων του 2001 και του 2011 εμφανίζει τις αναπαραστάσεις της ψυχικής ασθένειας βελτιωμένες σχετικά με το παρελθόν και καταδεικνύει υποχώρηση της στιγματιστικής «διάθεσης» των δημοσιευμάτων, ειδικά ως προς τη σχιζοφρένεια, γεγονός που συνοδεύεται από θεαματική αύξηση των ουδέτερων απέναντι στον ψυχικά πάσχοντα κειμένων. Η υποχώρηση της τάσης για συναισθηματικά φορτισμένες περιγραφές και η στροφή των δημοσιογραφικών πρακτικών προς πιο αντικειμενικές παρουσιάσεις μπορεί να αποδοθεί στις στοχευμένες στον χώρο των ΜΜΕ αντι-στιγματιστικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει κατά την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, η έκφραση στίγματος φαίνεται να ακολουθεί λανθάνουσες οδούς, όπως προκύπτει από τις σημασιολογικές υποδηλώσεις της μεταφορικής χρήσης ψυχιατρικών όρων και την επίμονη προβολή της ψυχικής νόσου (ως αδιαφοροποίητης οντότητας) επ’ αφορμή βίαιου εγκλήματος.

Λέξεις ευρετηρίου: Ψυχική ασθένεια, στίγμα, ΜΜΕ, βία, οικονομική κρίση.

Μ. Οικονόμου, Ε. Λουκή, Μ. Χαρίτση, Τ. Αλεξίου, Α. Πατελάκης, Α. Χριστακάκη, Γ.Ν. Παπαδημητρίου (σελίδα 93) - Πλήρες άρθρο