Α πό τη μελέτη της βιβλιογραφίας προκύπτει σύνδεση αρκετών ψυχοκοινωνικών στοιχείων και γεγονότων ζωής γενικότερα, με την παραβατικότητα. Το φύλο, η χρήση κάνναβης και ναρκωτικών αποτελούν σταθερό παράγοντα σύνδεσης με την παραβατικότητα. Ομοίως η βιαιοπραγία δείχνει να είναι πιθανότερη στις χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις και σε άτομα με χαμηλότερη εκπαίδευση. Τα δεδομένα στον ελλαδικό χώρο για τη σύνδεση αυτών των παραγόντων με το βίαιο ή μη έγκλημα, ειδικά σε παραβατικούς πληθυσμούς, είναι περιορισμένα. Η παρούσα μελέτη, αποτελεί προσπάθεια καταγραφής δημογραφικών και ψυχοκοινωνικών δεδομένων και συσχέτισης αυτών, με το βίαιο ή μη έγκλημα, σε κρατούμενους δύο Ελληνικών φυλακών. Το σύνολο των εξετασθέντων περιλαμβάνει 308 άρρενες κρατούμενους σε σύνολο 1300 κρατουμένων, ηλικίας από 18 ως 77 ετών. Η έρευνα διεξήχθη από τον Ιανουάριο του 2012 ώς τον Αύγουστο του 2013 στο κατάστημα κράτησης Κορυδαλλού και στο κατάστημα κράτησης Δομοκού. Συμπερασματικά προκύπτει πως υπερτερούν ποσοτικά τα μη βίαια εγκλήματα (69,1%), ενώ για τους κρατούμενους προκύπτει πως κατά μέσον όρο είναι κάτοικοι αστικών περιοχών (67,2%), μικρής ηλικίας, δεν είναι έγγαμοι (69,1%) και συνάπτουν μικρής διάρκειας σχέσεις (53,8%). Έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, δεν ζουν μόνοι και εργάζονταν το τελευταίο εξάμηνο πριν τη φυλάκιση σε εργασία χειρωνακτική. Είναι χαμηλής βαθμίδας εκπαίδευσης (52,5%), με κακές σχολικές επιδόσεις, διαπληκτίζονταν με τους συμμαθητές τους, παρουσίαζαν σε υψηλά ποσοστά, ιστορικό πυρομανίας (66,2%) και κακοποίησης ζώων (65,2%). Αναφέρουν καλές σχέσεις με τους γονείς , ωστόσο, έχουν βιώσει βία στη γονεϊκή σχέση (49,3%), καθώς και κάποιου είδους βία κυρίως από τον πατέρα (83,7%) αλλά και από τη μητέρα τους (57,1%). Δεν συμμετέχουν σε συμμορίες απαραίτητα, έχουν όμως ιστορικό χρήσης αλκοόλ (88,3%), κάνναβης και ναρκωτικών ουσιών. Ιστορικό χρήσης κάνναβης ανέφεραν 208 κρατούμενοι (67,5%). Από αυτούς οι 133 (63,9%) άρχισαν τη χρήση σε ηλικία 10–15 ετών. Ιστορικό χρήσης ναρκωτικών ανέφεραν οι 179 κρατούμενοι (58,5%), όπου οι μισοί περίπου εξ αυτών (50,3%) ανέφεραν συνδυασμό ναρκωτικών ουσιών. Για το 40,8% (n=73) η έναρξη της χρήσης ναρκωτικών τοποθετείται σε ηλικία 10–15 ετών, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό (46,4%) των κρατουμένων, αναφέρει ως ηλικία έναρξης τα 16–20 έτη. Τα ανωτέρω χαρακτηριστικά, αν και διαφοροποιούνται σε μεγάλο βαθμό στους πληθυσμούς των κρατουμένων σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, δεν φαίνεται να σχετίζονται σημαντικά με το βίαιο ή μη έγκλημα. Στους κρατούμενους με ιστορικό χρήσης ναρκωτικών ουσιών καθώς και σε αυτούς που είχαν απαλλαγεί από τα στρατιωτικά τους καθήκοντα, παρατηρήθηκε κατά 65% και 49% μικρότερη πιθανότητα αντίστοιχα να έχουν διαπράξει βίαιο έγκλημα.

Λέξεις ευρετηρίου: Κρατούμενοι, δημογραφικά στοιχεία, ψυχοκοινωνικά δεδομένα, έγκλημα.

Α. Αποστολόπουλος, Ι. Μιχόπουλος, Ε. Ρίζος, Β. Μάνθου, Γ. Τζεφεράκος, Γ. Καλέμη, Χ. Παπαγεωργίου, Α. Δουζένης (σελίδα 137)

Πλήρες άρθρο σε pdf