H διεθνής βιβλιογραφία υποδεικνύει ότι η κατάχρηση οινοπνευματωδών και η επαγόμενη ανάπτυξη εξάρτησης από το αλκοόλ επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου. Εντούτοις, τα ψυχομετρικά εργαλεία για την εκτίμηση της ποιότητας ζωής στην αλκοολική εξάρτηση είναι σπάνια. Η κλίμακα AlQoL-9 κατασκευάστηκε με βάση το γνωστό ερωτηματολόγιο γενικής λειτουργικότητας που αποτυπώνει την ποιότητα ζωής, την κλίμακα SF-36, και αποτελεί το μοναδικό εργαλείο στη διεθνή βιβλιογραφία το οποίο είναι ειδικό για τη μέτρηση της ποιότητας ζωής σε εξαρτημένα από αλκοόλ άτομα. Ο σκοπός αυτής της μελέτης ήταν η αξιολόγηση των ψυχομετρικών ιδιοτήτων της ελληνικής εκδοχής του AlQoL-9, συλλέγοντας στοιχεία από ένα πανελλαδικό δείγμα και λαμβάνοντας ως βάση την αρχική και μοναδική έρευνα που διεξήχθη στον διεθνή χώρο, με τη χρήση της αγγλικής εκδοχής του ερωτηματολογίου. Ένα δείγμα από 170 άτομα από κλειστές και ανοικτές μονάδες αποτοξίνωσης και από διαφορετικά θεραπευτικά προγράμματα από όλη την Ελλάδα συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο AlQoL-9, καθώς και τη συνοπτική μορφή του γενικού ερωτηματολογίου ποιότητας ζωής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHOQOL-BREF). Η δομή του ερωτηματολογίου AlQoL-9 διερευνήθηκε με επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση (CFA). Εξετάστηκαν οι συσχετίσεις ανάμεσα στις βαθμολογίες της κλίμακας AlQoL-9 με τα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων, καθώς και με τις βαθμολογίες που προέκυψαν από τους τομείς του ερωτηματολογίου WHOQOL-BREF, το οποίο έχει μελετηθεί εκτενώς σε δείγματα του ελληνικού πληθυσμού. Η επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση υποστήριξε τη δομή του ερωτηματολογίου AlQoL-9 με τη χρήση ενός παράγοντα. Το Cronbach’s alpha της ελληνικής εκδοχής του ερωτηματολογίου ήταν 0,837, τιμή η οποία είναι πολύ ικανοποιητική για την εσωτερική συνάφεια του εργαλείου. Ως προς την εγκυρότητα του ΑlQoL-9, διαπιστώθηκαν σημαντικές συσχετίσεις ανάμεσα στις βαθμολογίες της εν λόγω κλίμακας με τις 4 θεματικές υποενότητες (τομείς) και τις 2 γενικές ερωτήσεις από το ερωτηματολόγιο WHOQOL-BREF. Η μεγαλύτερη στατιστικά σημαντική συσχέτιση (p<0,001) παρουσιάστηκε στην υποενότητα που εξετάζει τη σωματική υγεία (Pearson’s r=0,720) και η επόμενη μεγαλύτερη ήταν στην υποενότητα της ψυχολογικής υγείας (r=0,693), ενώ οι συσχετίσεις με τις υποενότητες των κοινωνικών σχέσεων (0,481) και του περιβάλλοντος (0,411), καθώς και με τις γενικές υποενότητες της γενικής υγείας (0,554) και της συνολικής ποιότητας ζωής (0,522) ήταν σχετικά μικρότερες. Με βάση τα αποτελέσματα, το ερωτηματολόγιο AlQoL-9 αποδεικνύεται ένα εύχρηστο ψυχομετρικό εργαλείο, το οποίο κρίνεται ως αξιόπιστο να χρησιμοποιηθεί στην εκτίμηση της ποιότητας ζωής σε άτομα που παρουσιάζουν αλκοολική εξάρτηση. Προτείνεται η συνδυαστική χρήση του ειδικού ερωτηματολογίου με μια κλίμακα γενικής ποιότητας ζωής, όπως το WHOQOL-BREF. Το AlQoL-9 προτείνεται ως ένα κατάλληλο ψυχομετρικό εργαλείο χρήσιμο στην καθημερινή κλινική πρακτική και την παρακολούθηση των πιθανών αλλαγών στην ποιότητα ζωής του ασθενούς, καθώς και σε μελέτες μεγάλης κλίμακας για τη διερεύνηση της ποιότητας ζωής στον σχετικό ψυχιατρικό πληθυσμό.

Λέξεις ευρετηρίου: Σχετιζόμενη με αλκοόλ διαταραχή, Ελλάδα, ποιότητα ζωής, ειδικά ερωτηματολόγια ποιότητας ζωής, μελέτες εγκυρότητας. 

Α. Παππά, Μ. Τζινιέρη-Κοκκώση, C. Richardson, A. Χαραλάμπη, I. Λιάππας, Θ. Παπαρρηγόπουλος  (σελίδα 17) - Πλήρες άρθρο (Αγγλικά)