Η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD) συνδέεται με το βίωμα τραυματικών γεγονότων και σχετίζεται σημαντικά με τον πόλεμο και τον αναγκαστικό εκτοπισμό. Οι προσφυγικοί πληθυσμοί χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό ευαλωτότητας για την ανάπτυξη PTSD, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με ψυχοπιεστικούς παράγοντες που σχετίζονται με τις τρεις διακριτές φάσεις του μεταναστευτικού ταξιδιού. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια προσπάθεια συστηματικής ανασκόπησης των θεραπευτικών παρεμβάσεων που βασίζονται στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Προσέγγιση και εφαρμόζονται σε πρόσφυγες που έχουν διαγνωστεί με PTSD. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας μέσω των ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων: Google Scholar, PubMed και Science Direct. Εντοπίστηκαν 40 μελέτες, από τις οποίες οι 16 πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανασκόπησης οι πιο συνηθισμένες παρεμβάσεις είναι η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), η Αφηγηματική Θεραπεία Έκθεσης (NET) και η Απευαισθητοποίηση και Αναπροσαρμογή μέσω οφθαλμικών κινήσεων (EMDR). Πιο συγκεκριμένα, η CBT βοηθά το άτομο να κατανοήσει και να επανεξετάσεις τις αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα που προκαλούνται από το τραυματικό γεγονός, με αποτέλεσμα τη μείωση των συμπτωμάτων και την βελτίωση της ποιότητας ζωής. Έπειτα, η ΝΕΤ υποστηρίζει ότι όταν το άτομο μιλά για τα τραυματικά γεγονότα τοποθετώντας τα σε μία χρονολογική σειρά, μπορεί σταδιακά να επαναπροσδιορίσει τις αρνητικές συσχετίσεις και αποκρίσεις που σχετίζονται με το τραύμα. Τέλος, η EMDR εστιάζει στη μνήμη και στο πώς αποθηκεύονται οι αναμνήσεις στον εγκέφαλο. Σκοπός της είναι η μείωση της έντασης των συναισθημάτων που σχετίζονται με το τραυματικό γεγονός, όταν αυτό ανασύρεται. Και οι τρεις προσεγγίσεις φαίνεται να έχουν μελετηθεί και να αποδίδουν αξιόπιστα αποτελέσματα. Άλλες μορφές θεραπευτικών παρεμβάσεων περιορίζονται λόγω μεθοδολογικών ζητημάτων καθώς και λόγω υιοθέτησης τυποποιημένων προσεγγίσεων που δεν επιτρέπουν την εις βάθος κατανόηση του τραύματος στον προσφυγικό πληθυσμό. Προτείνεται η περαιτέρω διερεύνηση των μακροχρόνιων συμπτωμάτων του τραύματος στους πρόσφυγες, προκειμένου να διεξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Πρόσφυγες, Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ), θεραπευτικές παρεμβάσεις, Γνωσιακή-Συμπεριφορική Προσέγγιση.

Παναγιώτα Καρβελά, Χρυσοβαλάντης Παπαθανασίου

Πλήρες Άρθρο σε pdf