Η ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα στην παροχή φροντίδας ψυχικής υγείας. Παρά τις ενδείξεις για πολύ υψηλά ποσοστά ακούσιων νοσηλειών στην Ελλάδα, δεν έχουν συλλεχθεί έγκυρα εθνικά στατιστικά στοιχεία. Μετά από μία ανασκόπηση της τρέχουσας έρευνας σχετικά με τις ακούσιες νοσηλείες στην Ελλάδα, η παρούσα εργασία παρουσιάζει την Μελέτη Ακούσιων Νοσηλειών στην Ελλάδα (MANE), μια πολυκεντρική εθνική μελέτη των ποσοστών, της διαδικασίας, των καθοριστικών παραγόντων και της έκβασης των ακούσιων νοσηλειών, που διεξήχθη στις περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης και της Αλεξανδρούπολης, από το 2017 έως το 2020, και περιγράφει κάποια προκαταρκτικά συγκριτικά ευρήματα σχετικά με τα ποσοστά και τη διαδικασία των ακούσιων νοσηλειών. Υπάρχει μεγάλη διαφορά στα ποσοστά των ακούσιων νοσηλειών μεταξύ της Αλεξανδρούπολης (περίπου 25%) και της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης (άνω του 50%), η οποία ενδέχεται να σχετίζεται με την τομεακή οργάνωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και με τα οφέλη της μη κάλυψης μιας μητροπολιτικής αστικής περιοχής στην Αλεξανδρούπολη. Σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό ακούσιων προσελεύσεων καταλήγουν σε ακούσια νοσηλεία στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη σε σύγκριση με την Αλεξανδρούπολη. Αντιθέτως, από όσους εισέρχονται εθελοντικά στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, σχεδόν όλοι νοσηλεύονται στην Αττική, ενώ μεγάλα ποσοστά δεν εισάγονται στη Θεσσαλονίκη και την Αλεξανδρούπολη. Ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό ασθενών παραπέμφθηκε επίσημα κατά τη διάρκεια του εξιτηρίου στην Αλεξανδρούπολη σε σύγκριση με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην αυξημένη συνέχεια της φροντίδας στην Αλεξανδρούπολη, που μπορεί να εξηγήσει τα χαμηλά ποσοστά ακούσιας νοσηλείας εκεί. Τέλος, τα ποσοστά επανανοσηλείας είναι πολύ υψηλά σε όλα τα κέντρα μελέτης, καταδεικνύοντας το φαινόμενο της περιστρεφόμενης πόρτας, ειδικά για τις εκούσιες νοσηλείες. Το έργο MANE ήρθε να καλύψει το κενό στην εθνική καταγραφή των ακούσιων νοσηλειών, εφαρμόζοντας, για πρώτη φορά, μια συντονισμένη παρακολούθηση των ακούσιων νοσηλειών σε τρεις περιοχές της χώρας με διαφορετικά χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να μπορεί να σχεδιαστεί μια εικόνα των ακούσιων νοσηλειών σε εθνικό επίπεδο. Το ερευνητικό αυτό έργο συμβάλει στην ευαισθητοποίηση για το θέμα αυτό σε επίπεδο εθνικής πολιτικής υγείας και στη διαμόρφωση στρατηγικών στόχων για την αντιμετώπιση του προβλήματος της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προώθηση της δημοκρατίας της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία, πρακτικές ψυχικής υγείας, εφαρμογή νόμου, ανθρώπινα δικαιώματα.

Στέλιος Στυλιανίδης, Ευγενία Γεωργάκα, Λίλυ Ευαγγελία Πέππου, Αικατερίνη Αρβανίτη, Μαρία Σαμακουρή και η Ομάδα ΜΑΝΕ

 

Πλήρες Άρθρο σε pdf (Αγγλικά)