Η οσφυαλγία είναι ένα σχετικά συχνό πρόβλημα υγείας που πλήττει πολλούς ενήλικες και ο επιπολασμός της αυξάνεται με την ηλικία. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες είναι σημαντικοί στον πόνο στη μέση. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η συστηματική ανασκόπηση της αποτελεσματικότητας της ψυχοεκπαίδευσης στην αντιμετώπιση του πόνου στην οσφυαλγία από στοιχεία που παρέχονται από τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες. Τα κριτήρια ένταξης των μελετών που συμπεριλήφθηκαν σε αυτή τη συστηματική ανασκόπηση ήταν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες- ασθενείς με πόνο στη μέση, με ή χωρίς ισχιαλγία- η συμπερίληψη ενός σκέλους ψυχοεκπαίδευσης (θεραπείας)- και η ηλικία των ασθενών ≥ 17 ετών. Η εξαγωγή δεδομένων αποκάλυψε την ετερογένεια των ψυχοεκπαιδευτικών παρεμβάσεων. Κατά συνέπεια, κρίθηκε ακατάλληλο να πραγματοποιηθεί επίσημη μετα-ανάλυση. Τελικά, εννέα μελέτες, που αντιστοιχούν σε 10 δημοσιεύσεις, συμπεριλήφθηκαν στη συστηματική ανασκόπηση. Όπου ήταν δυνατόν, υπολογίστηκε για τις μελέτες η μέση διαφορά της αποτελεσματικότητας (effect sizes) μεταξύ των ομάδων. Συνολικά, τα ευνοϊκά αποτελέσματα συσχετίστηκαν με την εξατομικευμένη τηλεφωνική καθοδήγηση, ενώ τα δυσμενή αποτελέσματα συσχετίστηκαν τόσο με τη συμβουλευτική με βάση το Διαθεωρητικό Μοντέλο όσο και με τη θεραπεία ενίσχυσης των κινήτρων. Άλλες μορφές ατομικής συμβουλευτικής συσχετίστηκαν με ενδιάμεσα αποτελέσματα. Η ψυχοεκπαίδευση μέσω εξατομικευμένης τηλεφωνικής καθοδήγησης συνδέθηκε ιδιαίτερα με μειωμένο πόνο στη μέση, μειωμένη αναπηρία στην καθημερινή ζωή, βελτιωμένη λειτουργία και βελτιωμένη προσδοκία ανάκαμψης. Βάσει της παρούσας ανασκόπησης, διατυπώνονται οι ακόλουθες προτάσεις σχετικά με το σχεδιασμό και τη δημοσίευση μελλοντικών μελετών για την αποτελεσματικότητα της ψυχοεκπαίδευσης στη διαχείριση του πόνου στη μέση. Κατ’αρχάς, θα ήταν καλό να σχεδιαστεί μία διπλά-τυφλή πειραματική μελέτη τόσο ως προς την ομάδα των ασθενών όσο ως προς τους αξιολογητές. Δεύτερον, συνιστάται να δημοσιεύονται όλα τα σχετικά δεδομένα έκβασης μιας μελέτης, είτε στην αντίστοιχη δημοσίευση είτε σε ένα ηλεκτρονικό συμπλήρωμα. Τρίτον, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι ομάδες παρέμβασης και ελέγχου αντιστοιχίζονται κατά την έναρξη της μελέτης. Είναι σαφές ότι οι διαφορές των ομάδων κατά την έναρξη μπορεί να προκύψουν μετά την τυχαία κατανομή των ασθενών σε δύο ομάδες. Συνεπώς, μπορεί να είναι χρήσιμο να διενεργούνται όλες οι αξιολογήσεις κατά την έναρξη αμέσως πριν από τη διαδικασία τυχαιοποίησης. Θα ήταν σημαντικό στη συνέχεια ένας ανεξάρτητος αξιολογητής να εξετάσει το βαθμό αντιστοίχισης κατά την έναρξη, πριν προχωρήσει η υπόλοιπη μελέτη. Είναι επίσης σημαντικό να προσλαμβάνονται επαρκώς μεγάλα μεγέθη δείγματος.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Οσφυαλγία ενηλίκων, τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες, διάθεση, ψυχοεκπαίδευση, αναπηρία.

Basant K. Puri, Μαρία Θεοδωράτου

Πλήρες Άρθρο σε pdf (Αγγλικά)