H στένωση καρωτίδας αποτελεί μία κοινή αγγειακή νόσο η οποία επηρεάζει σημαντικά την εγκεφαλική αιματική ροή, γεγονός που αποτυπώνεται και στις νοητικές λειτουργίες των ασθενών. Οι επεμβατικές τεχνικές καρωτιδικής επαναγγείωσης, δηλαδή η ενδαρτηρεκτομή (Carotid Endarterectomy – CEA) και η αντιμετώπιση της νόσου με ενδαγγειακές προθέσεις (Carotid Artery Stenting – CAS), μπορεί να αποβούν επωφελείς για τις νοητικές λειτουργίες των ασθενών αν και υπάρχουν αντικρουόμενα ευρήματα έκδηλης έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, μη επίδρασης σε αυτές ή και εμφανούς βελτίωσή τους μετά από επαναγγείωση. Μεγάλος αριθμός μελετών προσδιορίζει την επίδραση της καρωτιδικής επαναγγείωσης στις νευρονοητικές λειτουργίες των ασθενών, καθώς και στην ψυχολογική τους κατάσταση και στην ποιότητα της ζωής τους μέσα από προεγχειρητικό και μετεγχειρητικό έλεγχο. Πρόσφατες ανασκοπήσεις αναφέρονται, όμως, μόνον στα στενά πεδία των νοητικών ελλειμμάτων που σχετίζονται με την καρωτιδική στένωση και όχι στο σύνολο των ψυχολογικών και νοητικών συσχετίσεων. Τα περισσότερα από τα ευρήματα αυτά αποτυπώνουν το αμφιλεγόμενο τοπίο που χαρακτηρίζει τις τρέχουσες βιβλιογραφικές αναφορές, ως προς τα νευροψυχολογικά επακόλουθα των επεμβάσεων καρωτιδικής επαναγγείωσης, ενώ οι κλινικές οντότητες της “αγγειακής άνοιας” (vascular dementia”) και της “αγγειακής κατάθλιψης” (vascular depression), καθώς και των συνοδών αγγειακών παραγόντων κινδύνου προσεγγίζονται επίσης. Αυτό, ίσως, θα έπρεπε να συνεκτιμάται στον καθορισμό της καταλληλότερης θεραπευτικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της αποφρακτικής καρωτιδικής νόσου, ενώ οι αποφάσεις βέλτιστης κλινικής πρακτικής θα πρέπει να παραμείνουν, ακόμη, εστιασμένες στην πρόληψη των Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων (Α.Ε.Ε.) και στην ανακούφιση των συμπτωματικών εκδηλώσεων της καρωτιδικής στένωσης, έως ότου περαιτέρω έρευνα στο πεδίο της νευροαγγειολογίας παρουσιάσει αδιαμφισβήτητα συμπεράσματα, για τις υποκείμενες επιδράσεις της επαναγγείωσης στη διάθεση και τις νοητικές λειτουργίες των ασθενών, με την παθοφυσιολογική οντότητα της “αθηροφλεγμονής”, να εμφανίζει έντονο ενδιαφέρον και στη συσχέτιση υποκείμενων αγγειακών αλλοιώσεων με τη νοητική έκπτωση, τη μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και με τη διπολική διαταραχή. Η χρονίως επαναλαμβανόμενη ισχαιμία και η χρόνια υποαιμάτωση προσεγγίζονται επίσης, από νευρονοητική σκοπιά, σε ότι αφορά στις προτιμώμενες θεραπευτικές στρατηγικές που στοχεύουν στη μείωση του νοσογόνου φορτίου της αγγειοεγκεφαλικής νόσου, τόσο σε συμπτωματικούς, όσο και σε ασυμπτωματικούς ασθενείς, με δεδομένο πως φλεγμονώδεις διαδικασίες αγγειακής χροιάς υπόκεινται τόσο της νευροφλεγμονής, όσο και της αθηροσκλήρωσης, επιδρώντας στην εγκεφαλική αιμάτωση, ιδίως του φλοιού. 

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Καρωτιδική στένωση, νοητική λειτουργία, αγγειακή άνοια, αγγειακή κατάθλιψη, ενδαρτηρεκτομή, ενδαγγειακή αποκατάσταση.

Χρίστος Χ. Λιάπης

Πλήρες Άρθρο σε pdf