Περιορισμένα και ασυνεπή είναι τα ευρήματα στη βιβλιογραφία όσον αφορά τη σχέση μεταξύ των ιδεοληπτικών πεποιθήσεων και των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων και από όσο γνωρίζουμε δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα σε εγκυμονούσες γυναίκες. Ένα ακόμη ενδιαφέρον ερευνητικό πεδίο που δεν έχει μελετηθεί επαρκώς είναι η σχέση μεταξύ των χαρακτηριστικών της ιδεοψυχαναγκαστικής προσωπικότητας και των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων καθώς δεν υπάρχουν αντίστοιχες μελέτες στην περιγεννητική περίοδο. Οι στόχοι της έρευνας ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων που εμφανίζονται στην κύηση με τις ιδεοληπτικές πεποιθήσεις και τα χαρακτηριστικά της ιδεοψυχαναγκαστικής προσωπικότητας. Συμμετείχαν 30 εγκυμονούσες με ιδεοψυχαναγκαστικά συμπτώματα, ανεξαρτήτως της διάγνωσής τους, που παρακολουθούνταν από ψυχιατρικό νοσοκομείο αλλά και ιδιωτικά. Τους χορηγήθηκε η Σύντομη Διεθνής Νευροψυχιατρική Συνέντευξη (ΜΙΝΙ), η Κλίμακα Ιδεοψυχαναγκαστικής Συμπτωματολογίας (Y-BOCS), το Ερωτηματολόγιο Ιδεοληπτικών Πεποιθήσεων (OBQ-44), το Ερωτηματολόγιο Ιδεοληπτικών Στοιχείων Προσωπικότητας (Leyton trait Scale) και η Νοσοκομειακή Κλίμακα Μέτρησης Άγχους και Κατάθλιψης (HADS). Tα κυρίαρχα συμπτώματα ήταν οι ιδεοληψίες επιθετικότητας (73,3%), οι ιδεοληψίες μόλυνσης (53,3%), οι καταναγκασμοί καθαρισμού/πλυσίματος (50%) και οι καταναγκασμοί ελέγχου (43,3%). Οι εγκυμονούσες με χαρακτηριστικά ιδεοψυχαναγκαστικής προσωπικότητας εμφάνισαν ιδεοληψίες συμμετρίας/ακρίβειας (p=0,020) και καταναγκασμούς καθαρίσματος/πλυσίματος (p=0,011) ως κυρίαρχα είδη ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων και μεγαλύτερη βαρύτητα καταναγκασμών (p=0,049). Τα αποτελέσματα της λογιστικής παλινδρόμησης δείχνουν ότι οι ιδεοληπτικές πεποιθήσεις της σπουδαιότητας/ανάγκης ελέγχου των σκέψεων και της υπευθυνότητας/υπερεκτίμησης της απειλής προέβλεψαν τα ιδεοψυχαναγκαστικά συμπτώματα, ενώ η πεποίθηση της τελειοθηρίας/βεβαιότητας δεν προέβλεψε κάποια διάσταση των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περισσότερες παρατηρούμενες σχέσεις μεταξύ των ιδεοληπτικών πεποιθήσεων και των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων παρέμειναν ακόμη και μετά τον έλεγχο των μεταβλητών άγχους και κατάθλιψης, προτείνοντας ότι οι ιδεοληπτικές πεποιθήσεις έχουν μια συγκεκριμένη σχέση με τα ιδεοψυχαναγκαστικά συμπτώματα η οποία είναι ανεξάρτητη από άλλες μορφές ψυχοπαθολογίας. Η συννόσηση καταθλιπτικών συμπτωμάτων αύξησε τη βαρύτητα των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων, ενώ η συννόσηση με αγχώδη συμπτώματα δεν επηρέασε τη βαρύτητα των ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες σε μεγαλύτερα και πιο ετερογενή δείγματα.
ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Ιδεοψυχαναγκαστικά συμπτώματα; εγκυμοσύνη; περιγεννητική περίοδος; χαρακτηριστικά ιδεοψυχαναγκαστικής προσωπικότητας, δυσλειτουργικές πεποιθήσεις; άγχος; Κατάθλιψη.
Αικατερίνη Βασιλείου, Παναγιώτα Φέξη, Αρετή Σπυροπούλου, Ηρακλής Μουρίκης, Θεόδωρος Χαλιμούρδας, Ιωάννης Ζέρβας
