Η διατήρηση των νοητικών λειτουργιών του πληθυσμού είναι αυξημένου ενδιαφέροντος για όλα τα συστήματα υγείας. Η ανίχνευση των παραγόντων που σχετίζονται με τις νοητικές λειτουργίες είναι ένα ζήτημα αυξημένου ενδιαφέροντος με διπλό σκοπό τη θεραπεία ευάλωτων ατόμων και την εφαρμογή στρατηγικών ώστε να καθυστερήσουν τη σχετιζόμενη με την ηλικία νοητική έκπτωση. Η μελέτη αυτή σκοπεύει στο να αναδείξει κοινωνικούς, δημογραφικούς, σωματικούς και ψυχικούς παράγοντες που σχετίζονται με την νοητική λειτουργία μη ανοϊκών ηλικιωμένων εξυπηρετούμενων από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Το δείγμα μας αποτελείτο από 362 συμμετέχοντες, εξυπηρετούμενους της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με ηλικία από 60 ετών και άνω. Ένα ερωτηματολόγιο που αφορούσε κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά καθώς και το ιστορικό της σωματικής υγείας τους υγείας, μαζί με μια συστοιχία ψυχομετρικών εργαλείων που αποτελείται από το Test Your Memory (TYM) test, την Geriatric Depression Scale - Short Form (GDS-15), το Short Anxiety Screening Test (SAST) και το World Health Organization - Five Well-Being Index (WHO-5) χορηγήθηκε σε όλους τους συμμετέχοντες. Οι συμμετέχοντες που βαθμολογήθηκαν κάτω από 39/40 στο ΤΥΜ, που είναι και το σημείο διακοπής παθολογίας για την διαλογή της άνοιας, στην έκδοση του τεστ που χρησιμοποιήσαμε, εξαιρέθηκαν από περαιτέρω αξιολόγηση. Για τους υπόλοιπους συμμετέχοντες, 267 στο σύνολο, η βαθμολογία που συγκέντρωσαν στο ΤΥΜ συσχετίστηκε αρνητικά και στατιστικά σημαντικά με την ηλικία και τη βαθμολογία στο SAST. Συμμετέχοντες με ιστορικό πνευμονικών και αγγειακών προβλημάτων υγείας βαθμολογήθηκαν με χαμηλότερη βαθμολογία στο ΤΥΜ όπως έκαναν και αυτοί που είχαν πτωχή εκπαίδευση, που έμεναν μόνοι τους και που κατοικούσαν στην Αλεξανδρούπολη. Τέλος, οι υγιείς συμμετέχοντες βαθμολογήθηκαν με υψηλότερη βαθμολογία από τους συμμετέχοντες που υπέφεραν από μια τουλάχιστον ιατρική κατάσταση. Η γραμμική ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης ανέδειξε ένα μοντέλο (Adjusted R2=25,80, F=10,11, p<0,001) με τρείς παράγοντες, ηλικία (beta=-0,32), προβλήματα πνευμόνων (beta= -0,23), αγγειακούς παράγοντες (beta=-0,20), το οποίο μπορεί να προβλέψει το 25,80% της μεταβλητότητας της βαθμολογίας του ΤΥΜ. Η διατήρηση της σωματικής υγείας, ειδικά της υγείας των πνευμόνων και των αγγείων μαζί με την ανακούφιση από το άγχος βοηθά στο να αντισταθμίσει την αρνητική επίδραση της γήρανσης στις νοητικές λειτουργιές των μη ανοϊκών ηλικιωμένων εξυπηρετούμενων από την πρωτοβάθμια φροντίδας υγείας.
ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, νοητική έκπτωση, ηλικιωμένοι, πνευμονολογικά προβλήματα, αγγειακοί παράγοντες.
Αγλαΐα Ρογγανάκη, Θεοφάνης Βορβολάκος, Ελπίδα Σώκου, Γρηγόριος Α. Τριψιάνης, Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Μαρία Σαμακουρή