Ασθενείς με χρόνιες καταστάσεις όπως η υπέρταση συχνά βιώνουν αρνητικά συναισθήματα, τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη αγχώδους και καταθλιπτικής συμπτωματολογίας και αυξάνουν τον κίνδυνο για επηρεασμένη ποιότητα ζωής. Αρκετές μελέτες υποστηρίζουν αυτή τη συσχέτιση ανάμεσα στις καταστάσεις ψυχολογικού στρες και την υπέρταση. Στην παρούσα συγχρονική εργασία επιδιώξαμε να ποσοτικοποιήσουμε τον σύνδεσμο ανάμεσα στην κατάθλιψη, στην καρδιοφοβία και στην ποιότητα ζωής στους υπερτασικούς ασθενείς. Το δείγμα μας ήταν 197 ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση (89 άνδρες, 108 γυναίκες, μέση ηλικία 53 χρόνια, σταθερή απόκλιση=12 χρόνια, εύρος 25–78) προερχόμενοι από το αντιυπερτασικό ιατρείο ενός πανεπιστημιακού νοσοκομείου των Αθηνών. Ενενήντα τέσσερεις ασθενείς (47,7%) είχαν υπέρταση σταδίου Ι, 68 (34,5%) είχαν υπέρταση σταδίου II, 16 (8,1%) κατηγοριοποιήθηκαν ως σταδίου III, ενώ μόνο 11 (5,6%) συμμετέχοντες καταγράφηκαν ως νορμοτασικοί με υψηλές φυσιολογικές τιμές αρτηριακής πίεσης. Τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: (α) ερωτηματολόγιο κοινωνικο-δημογραφικών χαρακτηριστικών και κλινικών παραμέτρων, (β) η Επισκόπηση Υγείας SF-36, (γ) η Κλίμακα Κατάθλιψης του Beck, και (δ) η Κλίμακα Μέτρησης Άγχους για την Καρδιακή Λειτουργία. Δεν υπήρχαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα εκτός από την οικογενειακή κατάσταση (p=0,010), τη δυσλιπιδαιμία (p=0,050), το στάδιο της υπέρτασης (p=0,014), τον δείκτη υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς (p=0,004), τη νεφρική ανεπάρκεια, (p=0,043) και το ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου (p=0,024). Γενικά παρατηρήθηκαν χαμηλά επίπεδα ποιότητας ζωής και υψηλά επίπεδα καταθλιπτικής συμπτωματολογίας και καρδιοφοβίας στους ασθενείς με υπέρταση σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Η κατά φύλο σύγκριση δεν ανέδειξε στατιστικά σημαντικές διαφορές (p>0,05). Διαπιστώθηκε ότι η καρδιοφοβία σχετίζεται θετικά με την καταθλιπτική συμπτωματολογία (r=0,533, p=0,000) και αρνητικά τόσο με τη σωματική όσο και με την ψυχική διάσταση της Επισκόπησης της Υγείας SF-36 (r=–0,467, p=0,000 r=–0,537, p=0,000 αντιστοίχως). Η ανάλυση πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης έδειξε ότι η κατάθλιψη, το άγχος για την καρδιακή λειτουργία και οι δραστηριότητες αποφυγής φαίνεται να έχουν επίδραση στα επίπεδα της σωματικής διάστασης της ποιότητας ζωής των υπερτασικών ασθενών, μετά από στάθμιση για τους διάφορους κοινωνικο-δημογραφικούς παράγοντες και κλινικές παραμέτρους (Beta=–0,133, p=0,007, Beta=–0,364 p=0,000 και Beta=–0,167 p=0,006, αντιστοίχως). Από την άλλη πλευρά η κατάθλιψη, η καρδιοφοβία και η επικέντρωση στην καρδιακή λειτουργία είναι οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική διάσταση της ποιότητας ζωής των υπερτασικών (Beta=–0,438, p=0,016, Beta=–0,564, p=0,000 και Beta=–0,223, p=0,037, αντιστοίχως). Τελικά οι διαστάσεις του άγχους για την καρδιακή λειτουργία, όπως η επικέντρωση στην καρδιακή λειτουργία και η αποφυγή δραστηριοτήτων που δυνητικά την επιβαρύνουν, φαίνεται να σχετίζονται με την καταθλιπτική συμπτωματολογία και τα επίπεδα της ποιότητας ζωής των υπερτασικών ασθενών. Πιθανώς η καταθλιπτική συμπτωματολογία σε συνδυασμό με την καρδιοφοβία να αποτελούν μέρος του μηχανισμού που είναι υπεύθυνος για την επηρεασμένη ποιότητα ζωής στην ιδιοπαθή υπέρταση.
Λέξεις ευρετηρίου: Ιδιοπαθής υπέρταση, καρδιοφοβία, κατάθλιψη, άγχος για την καρδιακή λειτουργία, ψυχολογική δυσφορία, ποιότητα ζωής.
Δ. Τσαρτσάλης, Ε. Δραγκιώτη, Κ. Κοντοάγγελος, Χρ. Πίτσαβος, Π. Σακκάς, Γ.Ν. Παπαδημητρίου, Χρ. Στεφανάδης, Ι. Καλλικάζαρος - Πλήρες άρθρο (Αγγλικά)