Σκοπός της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης ήταν η διερεύνηση της διχογνωμίας των αποτελεσμάτων της σύγχρονης έρευνας για τη σχέση μεταξύ της βελτίωσης της ψυχικής ευεξίας υπογόνιμων ζευγαριών μέσω συντονισμένων ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων, με τη βελτίωση των ποσοστών επιτυχίας θεραπειών υπογονιμότητας. Η διχογνωμία των αποτελεσμάτων στο ερευνητικό αυτό πεδίο πιθανολογείται ότι οφείλεται στην ετερογένεια των μελετών ως προς τον σχεδιασμό τους και τις μεθόδους ανάλυσης δεδομένων. Η συστηματική αυτή ανασκόπηση επιχειρεί να αξιολογήσει τον βαθμό ετερογένειας καίριων παραμέτρων μελετών της τελευταίας δεκαετίας όπως την ετερογένεια δείγματος, μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, τύπων ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων και μεθόδων καταγραφής και ανάλυσης ψυχομετρικών δεδομένων. Η εν λόγω διερεύνηση κρίνεται σκόπιμη δεδομένου ότι ενώ ο αριθμός των σχετικών κλινικών μελετών και των μετα-αναλύσεων τους είναι μεγάλος εξακολουθεί να υπάρχει αδυναμία διεξοδικής αξιολόγησης τής δυνατότητας βελτίωσης της γονιμότητας μέσω ψυχοκοινωνικής στήριξης. Η αναζήτηση άρθρων έγινε μέσω των ηλεκτρονικών βάσεων αποδελτίωσης βιβλιογραφικών δεδομένων PubMed και Google Scholar. Σύμφωνα με τα κριτήρια που τέθηκαν τα άρθρα επιλογής έπρεπε να αποτελούν μετα-αναλύσεις κλινικών μελετών για την επίδραση συντονισμένων ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων στην αποτελεσματικότητα θεραπειών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής της τελευταίας δεκαετίας. Οι μετα-αναλύσεις αφορούσαν σε όλες τις αιτιολογίες υπογονιμότητας, καθώς και όλων των ειδών τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Κατόπιν αναζήτησης και επιλογής βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων η διαδικασία κατέληξε στην επιλογή 6 άρθρων. Τα άρθρα αυτά αφορούσαν σε μετα-αναλύσεις μελετών διαφόρων τύπων παρεμβάσεων ψυχοκοινωνικής στήριξης όπως ατομικές, ζευγαριού, ομαδικές είτε σε επαγγελματικό περιβάλλον παροχής υπηρεσιών ψυχικής υποστήριξης είτε με τη μορφή προσωπικής αυτοβελτίωσης. Επιπλέον τα άρθρα αφορούσαν σε διάφορες τεχνικές και μεθόδους διαχείρισης stress που ποικίλαν από τη συμβουλευτική έως τη χρήση εξειδικευμένων τεχνικών διαχείρισης stress όπως η βιοανάδραση ή η εκμάθηση τεχνικών αναπνοής, αλλά και εναλλακτικές μεθόδους όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός. Γενικό συμπέρασμα της συγκριτικής ανασκόπησης είναι ότι ο αριθμός των συστηματικών κλινικών μελετών που επικεντρώνονται αποκλειστικά στη διερεύνηση της επίδρασης στοχευμένων ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων στην επιτυχία θεραπειών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, είναι τελικά σχετικά περιορισμένος, ενώ στη μεθοδολογία τους εντοπίζεται σημαντική ετερογένεια ως προς τη δειγματοληψία, τα πρωτόκολλα θεραπείας, τις τεχνικές ψυχοκοινωνικής στήριξης, τις μεθόδους καταγραφής ψυχομετρικών δεδομένων αλλά και τις μεθόδους στατιστικής ανάλυσης δεδομένων. Συνεπώς, απαραίτητος κρίνεται ο σχεδιασμός συστηματικών τυχαιοποιημένων, ελεγχόμενων μελετών βάση αυστηρών κριτηρίων, οι οποίες να στοχεύουν στη διερεύνηση της διαχείρισης stress για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας αναφορικά με συγκεκριμένες αιτιολογίες υπογονιμότητας, ομοιογενή πρωτόκολλα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και συγκεκριμένους τύπους ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων.αναπαραγωγής, είναι τελικά σχετικά περιορισμένος, ενώ στη μεθοδολογία τους εντοπίζεται σημαντική ετερογένεια ως προς τη δειγματοληψία, τα πρωτόκολλα θεραπείας, τις τεχνικές ψυχοκοινωνικής στήριξης, τις μεθόδους καταγραφής ψυχομετρικών δεδομένων αλλά και τις μεθόδους στατιστικής ανάλυσης δεδομένων. Συνεπώς, απαραίτητος κρίνεται ο σχεδιασμός συστηματικών τυχαιοποιημένων, ελεγχόμενων μελετών βάση αυστηρών κριτηρίων, οι οποίες να στοχεύουν στη διερεύνηση της διαχείρισης stress για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας αναφορικά με συγκεκριμένες αιτιολογίες υπογονιμότητας, ομοιογενή πρωτόκολλα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και συγκεκριμένους τύπους ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: συστηματική ανασκόπηση, διαχείριση στρες, ψυχοκοινωνική παρέμβαση, μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μετα-ανάλυση

Μαρία Κουμπάρου, Παναγιώτης Βάκας, Γεώργιος Χρούσος, Μαρίνα Οικονόμου

Πλήρες άρθρο σε pdf (Αγγλικά)