Οι οικονομικές κρίσεις έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία του πληθυσμού με αποτέλεσμα τη μεγάλη αύξηση στη συχνότητα των ψυχικών διαταραχών και των αυτοκτονιών. Σε αυτές τις επιδράσεις της κρίσης διαμεσολαβούν συγκεκριμένοι κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες, όπως η φτώχεια, η οικονομική δυσχέρεια και η ανεργία. Κατά την πρόσφατη διεθνή οικονομική κρίση οι μελέτες σε διάφορες χώρες έδειξαν επιδείνωση ποικίλων δεικτών ψυχικής υγείας, που σχετίζεται με την οικονομική δυσπραγία και την ανεργία. Παρόμοια ήταν τα ευρήματα στην Ελλάδα, που είναι μία από τις χώρες με πολύ έντονη, βαθιά και παρατεταμένη επιβάρυνση από την πρόσφατη κρίση, με προεξάρχοντα χαρακτηριστικά την αύξηση του επιπολασμού της μείζονος κατάθλιψης και της αυτοκτονικότητας. Ωστόσο, ελάχιστα είναι τα δεδομένα για την ψυχική υγεία του πληθυσμού μέσα από τις υπηρεσίες υγείας. Η παρούσα μελέτη είχε στόχο να διερευνήσει την επίδραση της κρίσης στην ψυχική υγεία της κοινότητας, πιο συγκεκριμένα στη συχνότητα των ψυχικών διαταραχών και στην αυτοκτονικότητα, καθώς και τον ρόλο της ανεργίας μέσα από τα νεο-εισερχόμενα περιστατικά μιας κοινοτικής υπηρεσίας ψυχικής υγείας. Το δείγμα αποτελείτο από 1.865 ενηλίκους χρήστες, άνδρες και γυναίκες, που προσήλθαν αναζητώντας βοήθεια στο Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής (ΚΚΨΥ) Βύρωνα-Καισαριανής κατά τη διάρκεια των ετών 2008–2013, δηλαδή τα πρώτα χρόνια της τρέχουσας κρίσης. Όσον αφορά στη συχνότητα των διαγνωστικών κατηγοριών στα νεο-εισερχόμενα περιστατικά στο ΚΚΨΥ ανά έτος, δεν παρατηρήθηκε σημαντική διαφοροποίηση αύξηση στη συχνότητα των διαταραχών. Βρέθηκε αύξηση του ποσοστού των ανέργων στο σύνολο των νεο-εισερχόμενων περιστατικών κατά τη διάρκεια της μελέτης, από 9,65% το 2008 σε 26,17% το 2013 και σημαντική συσχέτιση της ανεργίας με την εκδήλωση αγχωδών και καταθλιπτικών διαταραχών, όπως συνάγεται από την αύξηση του ποσοστού των ανέργων εντός των νεο-εισερχομένων περιστατικών με διαταραχές αυτών των κατηγοριών. Βρέθηκε μια σαφώς ανοδική τάση στη συχνότητα των ατόμων που είχαν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν, η οποία έφτασε μέχρι και στον διπλασιασμό του ποσοστού τους μεταξύ των νέων περιστατικών κατά τα πρώτα χρόνια της κρίσης. Παρατηρήθηκε επίσης αύξηση του ποσοστού των ανέργων ανάμεσα σε αυτά περιστατικά, ήδη από το 2008 στο 2009 (από 10% σε 41,7%), που έφτασε στο ανώτερο επίπεδο το 2011 (53,3%). Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας υποστηρίζουν ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης η ανεργία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση αγχωδών και καταθλιπτικών διαταραχών και σχετίζεται στενά με τις απόπειρες αυτοκτονίας. Τα ευρήματά μας προκύπτουν μέσα από τον πληθυσμό εξυπηρετούμενων από μια κοινοτική δομή σε συγκεκριμένη περιοχή αναφοράς και γι’ αυτό έχουν ιδιαίτερη οικολογική εγκυρότητα.

Λέξεις ευρετηρίου: Ανεργία, οικονομική κρίση, αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, αυτοκτονικότητα.

Γ. Κωνσταντακόπουλος, Κ. Πικούλη, Δ. Πλουμπίδης, Ε. Μπουγιονικολού, Κ. Κουγιανού, Μ. Νυσταζακή, Μ. Οικονόμου (σελίδα 281) 

Πλήρες άρθρο σε pdf (Αγγλικά)