Η πρώτη τεκμηριωμένη χρήση της τηλεψυχιατρικής για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας από απόσταση εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Tο 1990, με την πρόοδο που σημειώθηκε στις τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών, παρατηρείται σημαντική επέκταση στις υπηρεσίες τηλεψυχιατρικής. Οι υπηρεσίες αυτές μπορεί να αφορούν σε τεχνολογίες αποθήκευσης και προώθησης, διαδραστικές τεχνολογίες και τεχνολογίες παρακολούθησης από απόσταση και εφαρμόζονται για να συνεισφέρουν στην άρση των περιορισμών που τίθενται κατά την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Οι περιορισμοί μπορεί να υφίστανται λόγω γεωγραφικής απομόνωσης, απουσίας εξειδικευμένων υπηρεσιών, υψηλού κόστους μετακίνησης ασθενών, κ.ά. Η θετική σχέση κόστους-οφέλους, η αξιοπιστία των διαγνώσεων και η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων μέσω τηλεψυχιατρικής έχουν τεκμηριωθεί ερευνητικά σε ένα ευρύ φάσμα πλαισίων όπως φυλακές, απομακρυσμένες περιοχές, γενικά και ψυχιατρικά νοσοκομεία. Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Νότιο-Ανατολικών (ΝΑ) Κυκλάδων της ΚΛΙΜΑΚΑ από το 2003 χρησιμοποιεί την τηλεδιάσκεψη προκειμένου να παρέχει υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε δεκατρία νησιά των Κυκλάδων. Η εν λόγω περιοχή παρουσιάζει αρκετά από τα χαρακτηριστικά των απομακρυσμένων περιοχών όπως η οικιστική διασπορά, η απουσία υπηρεσιών ψυχικής υγείας και η συχνή αδυναμία πρόσβασης σε υπηρεσίες των αστικών κέντρων. Η τηλεψυχιατρική εντάχθηκε στη λειτουργία της Κινητής Μονάδας σε συνδυασμό με τη φυσική παρουσία επαγγελματιών προκειμένου να αποτελέσει αρωγό στην εκτίμηση ασθενών, στις θεραπευτικές παρεμβάσεις, στη συνταγογράφηση φαρμακευτικής αγωγής, στην παρέμβαση στην κρίση, στην ψυχοεκπαίδευση ασθενών και των οικογενειών τους και στην υλοποίηση εκπαιδευτικών και διοικητικών δραστηριοτήτων. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των ανθρωπίνων πόρων κατέστησαν εφικτές τη συνέχεια στη φροντίδα, την παρέμβαση στην κρίση, την αποφυγή της μετακίνησης ασθενών προκειμένου να λάβουν γνωμάτευση για ακούσια νοσηλεία καθώς και την αποφυγή της ακούσιας νοσηλείας για ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων. Επιπρόσθετα, βελτίωσαν τη συνεργασία και τον συντονισμό της διεπιστημονικής ομάδας με τις τοπικές αρχές και υπηρεσίες. Κατά τη χρήση της τηλεψυχιατρικής, για την ορθή συνεργασία επαγγελματιών που εδρεύουν σε διαφορετικά μέρη, είναι απαραίτητη η άμεση και ταυτόχρονη πρόσβαση σε δεδομένα που αφορούν στον ασθενή. Η ανάγκη αυτή εξυπηρετείται από τον ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο ο οποίος διευκολύνει την πρόσβαση στα αρχεία των ασθενών, βελτιώνει τη ποιότητα της φροντίδας, μειώνει τη πιθανότητα λήψης λάθος αποφάσεων και συμβάλλει στην προώθηση της έρευνας και της αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών. O ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος της ΚΛΙΜΑΚΑ αριθμεί σήμερα περισσότερα από 10.000 περιστατικά εκ των οποίων τα 4544 αφορούν σε άτομα που εξυπηρετήθηκαν από την Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων κατά έτη 2003 έως 2010. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται οι βασικές λειτουργίες και παράμετροι του ηλεκτρονικού φακέλου, εξετάζεται ο τρόπος κάλυψης της ακτίνας δράσης καθώς και οι εφαρμογές της τηλεψυχιατρικής σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών, τακτικών και επειγόντων, που παρέχονται από το επιστημονικό προσωπικό της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων.

Λέξεις ευρετηρίου: Τηλεψυχιατρική, κοινοτική ψυχική υγεία, κινητή μονάδα ψυχικής υγείας, ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος.

N. Γαρώνη, Δ. Σαραντίδης, Κ. Κατσαδώρος (σελίδα 287) - Πλήρες άρθρο